Seguidores

jueves, 5 de mayo de 2016

A varita maxica para fabricar talentos


Hai dúbidas acerca de se o campión nace ou se fai. Ao futbolista mellor dotado cualifícaselle de talento. Un segundo é a loita constante que separa aos pilotos de Fórmula 1 e Motociclismo do podio do resto de competidores. Aínda que o adestramento é fundamental, os avances tecnolóxicos e informáticos contribuíron co seu pequeno granito de area en mellorar os resultados.

Nada teñen que ver as raquetas de tenis que manexaba Manolo Santana pioneiro en España deste deporte nos sesenta coas que remata actualmente o portentoso Rafael Nadal. A súa ferramenta é indispensable para sorprender, para chegar á bóla e conseguir efectos. A nanotecnoloxía de fibra de carbono foi un apoio para conseguir maior lixeireza e robustez. Con internet, mesmo, van aparecendo raquetas conectadas capaces de rexistrar en tempo real os movementos do tenista para puír defectos. É o caso de Babolat Play Aeropro Drive, que ten uns sensores que transmiten datos, algo similar á solución de Zepp.

Materiais máis lixeiros
A enxeñería e a investigación científica ha feito panca noutros deportes para tentar ofrecer mellores resultados aos deportistas. As máquinas creadas por Giovanni Pinarello permitiron espremer o talento de Miguel Indurain en catro dos seus cinco Tours. Extraordinaria foi a Espada, aquela futurista bicicleta coa que o ciclista navarro conseguiu o récord da hora. Un prodixio da innovación en novos materiais e técnicas de aerodinámica. Pesaba 7.2 quilos e estaba fabricada nunha soa peza. Vinte anos despois, son os potenciómetros os que dominan o pelotón nas competicións.

De forma autómata, estrelas como Chris Froome deixaron de mirar aos seus rivais para centrar a súa atención nun computador a bordo que rexistra pulsacións, velocidade, altitude e watts por pedalada. Na procura da perfección calquera mínimo detalle pode decantar a balanza. Afeitos aos cascos en forma de pico que se utilizan nas contrarreloxo, o equipo Sky foi pioneiro no uso dun casco con forma de pinga de auga, baseándose en estudos que demostran que este novo deseño é o que mellor penetra no aire.

Para adestrar
Aínda que moito se discutiu sobre a implantación da tecnoloxía no deporte rei, os futbolistas tamén aproveitan as vantaxes que as innovacións xeran. O diario ABC desvelaba en 2007 que o emblema madridista Raúl transformara o seu dormitorio nunha cámara de hipoxia, co obxectivo de simular unha estancia en altura e mellorar así a súa resistencia. A técnica denominada LHTL («living high training low», vivir arriba e adestrarse abaixo) persegue aumentar o rendemento físico sen depender dun emprazamento natural moi peculiar, onde o exercicio só pode realizarse durante curtos espazos de tempo.

Moitos deportistas utilizaron técnicas similares para mellorar as súas marcas e cada vez máis se utiliza para superar lesións. Precisamente, o Real Madrid de fútbol introduciu a tecnoloxía nos adestramentos. Un sistema de GPS en tempo real segue os movementos, ritmo cardíaco e velocidade dos xogadores. Os parámetros recolleitos aprovéitanse para planear sesións con obxectivos concretos.

O reto de fabricar deportistas de elite tamén ten a súa pequena achega a creación de traxes específicos e persoais para a figura de cada eles. Aí é onde entra a informática e a experimentación con materiais distintos dos tecidos habituais. Se non que llo pregunten ao nadador americano Michael Phelps, que levou a casa oito medallas de ouro nos Xogos Olímpicos de Beijing. «Dopaxe tecnolóxica» chamárono entón. Deseñado coa colaboración da NASA e a empresa de dinámicas de fluídos Ansys, a firma Speedo creou un traxe biométrico deseñado con características hidrodinámicas baseadas en pel de quenlla. Un impulso ás súas marcas.
Monitoraxe do rendemento
Ata en deportes de corte clásico como a hípica, a alta tecnoloxía vai facéndose cada vez máis patente. No Hipódromo da Zarzuela, o Equipo 38 iniciou tempo atrás un proxecto pioneiro sustentado no sistema PEVIC: un programa que recolle en tempo real as distintas variables de adestramento (distancia, tempo, velocidade e pulsacións) que rexistran os cabalos cada vez que saen á pista.

Fronte á técnica aparecen os sensores como mecanismos para rexistrar todo tipo de información durante a práctica do deporte e conseguir así sacarlle partido ao corpo humano. Moitos clubs deportivos utilizan nos adestramentos camisetas con pulsómetros para capturar diferentes estados físicos. Para logo traballar sobre eles, enténdese. Recentemente, unha «startup» española deseño Gow, unha camiseta especial que alberga dous sensores específicos para fins deportivos.

O impulso dalgúns fabricantes de tecnoloxía de consumo levou a tentar levar ao mercado «gadgets» pensados para a monitoraxe da actividade física (presentes xa como principal atractivo nos chamados dispositivos vestibles), así como pequenos aparellos como o de Zepp que recolle os movementos dun golfista ou tenista para mellorar o seu rendemento.

Que Marc Márquez é un mozo valente non cabe dúbida. Que arrisca cada curva a 45 graos, tampocos. Pero si é de recibo pensar que parte da vantaxe dalgúns pilotos débese á máquina utilizada. É posible que o mozo catalán de Repsol Fonda fose case igual de rápido subido a unha moto doutra escuadra dos chamadas «satélites». Pero non se pode obviar que rascar dúas décimas de segundo quizá non fose posible sen a enxeñería.

Conseguir a máquina perfecta require dun desenvolvemento onde non hai marxe de erro. A fibra de carbono é innegociable en chasis e carrocería, o magnesio busca a maior lixeireza posible nas lamias e o control de tracción está deseñado para permitir inclinacións imposibles. A este nivel de sofisticación non é de estrañar que na fabricación destes milagres sobre dúas rodas empregouse parte da tecnoloxía utilizada en Asimo, o robot humanoide máis desenvolvido do mundo e un dos buques insignia da propia Honda




.

As novas tecnoloxias melloran o rendemento deportivo

As novas tecnoloxías teñen cada vez maior repercusión no deporte e as súas aplicacións multiplícanse.

Un dos elementos máis novos é o das cámaras hiperbáricas. Estes habitáculos simulan condicións de altitude de ata 2.000 metros sobre o nivel do mar, o que permite incrementar a cantidade de osíxeno en sangue que o atleta é capaz de transportar. O resultado é unha mellora evidente da capacidade respiratoria.

A biomecánica é outro factor crave. Máis aló do popularizado túnel de vento, ao que recorren ciclistas e pilotos de Fórmula 1 para optimizar a aerodinámica, diversos estudos demostran que alterar determinados hábitos corporais na execución de movementos mellora notablemente o rendemento. Esta circunstancia púidose comprobar coa vitoria de Rafael Nadal no US Open, onde o tenista realizou servizos a velocidades récord grazas a unha pequena modificación no grip da súa raqueta, que lle obrigaba a variar a posición de agarre. A confección de pezas deportivas tamén admite melloría en función do grao de implicación tecnolóxica no deseño. Neste punto, as investigacións en cinemática e estrutura de materiais resultan fundamentais. En natación, por exemplo, os traxes máis modernos compórtanse como unha segunda pel, de maneira que se minimiza a fricción coa auga e perfecciónase a adherencia corporal.

A tecnoloxía xoga tamén un importante papel no mantemento do ton muscular do deportista de elite, especialmente cando este debe permanecer inactivo tras sufrir unha lesión. Gran cantidade de atletas recorre á electroestimulación para retroalimentar músculos difíciles de adestrar nestas situacións.

Este sistema consiste na descarga de impulsos eléctricos débiles, pero suficientes para exercitar o músculo e evitar que permaneza sedentario. Por último, o uso da tecnoloxía permite liquidar lances dubidosos dun evento deportivo a partir de sistemas de cálculo e triangulación que precisan se a pelota tocou a liña ou non, como ocorre co ollo de falcón no tenis; ou se a circunferencia completa do balón pasou a liña de gol nun partido de fútbol, para o que se debate sobre a implantación de microchips electrónicos no interior do esférico.

Ao alcance de todos
Cada vez hai máis dispositivos no mercado a prezos accesibles. Algúns destes accesorios son ideais para realizar actividades cardiovasculares. É o caso dos pulsímetros, artefactos que controlan as pulsacións do corazón e permiten manter o ritmo cardíaco dentro dos valores recomendados para cada persoa. Esta tecnoloxía minimiza os riscos e garante que o usuario esprema todo o seu potencial saudable.

O sensor  do pulsímetro adoita colocarse cunha banda elástica ao redor do peito que envía por radio as pulsacións a un reloxo complementario. Os modelos máis avanzados gardan rexistros de adestramento e poden conectarse ao PC para controlar os progresos.